ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ | LINKS | ENGLISH

Φεστιβάλ Ecofilms

ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΣΤΗ ΡΟΔΟ

ΜΕ ΡΟΜΑΝΤΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ

Η τρίτη μέρα του Φεστιβάλ Ecofilms μας επιφύλαξε ταινίες που μιλούσαν για την καταπίεση και την αλλοτρίωση των ανθρώπων. Θα πει κάποιος, τέτοιες ταινίες γιατί να βρίσκονται σε ένα Φεστιβάλ οικολογικών ταινιών; Στην πραγματικότητα έχουμε να κάνουμε με κινηματογραφικά έργα στα οποία ο άνθρωπος βρίσκεται στο κέντρο του ενδιαφέροντος, η τύχη του επηρεάζεται από το περιβάλλον και η τύχη αυτού έχει άμεση σχέση με τις δράσεις και τις αντιλήψεις των ανθρώπων.

ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ

Θα ξεκινήσουμε με την ταινία «Ερατώ», του Άγγελου Σπάρταλη. Η Ερατώ είναι μια άπιστη γυναίκα, ένα πουτανάκι, όπως την κατηγορεί ο άντρας της, για χάρη της το χωριό-παραμύθι δοκιμάζεται από τιμωρίες όταν αυτή θα εκδιωχθεί και θα τιμωρηθεί με το να ζήσει δέκα ζωές, δέκα δοκιμασίες. Ο Σπάρταλης χρησιμοποιεί κείμενα των Ραμπό και Σαχτούρη, όπως και πίνακες των Βερμέερ και Βαν Άικ. Η σύνθεση των κειμένων δε συνδέεται με την εικαστική, η ταινία χάνει τη δύναμή της στο μοντάζ, μπορούμε όμως να διακρίνουμε ότι έχουμε να κάνουμε για τον αρχέγονο μύθο του Αδάμ και της Εύας.

Ένα επίκαιρο ντοκιμαντέρ «Ο ήλιος χάθηκε», της Ελίνας Τραϊφόρου, μιλά για τις πυρκαγιές. Εδώ έχουμε να κάνουμε με τη μεγάλη φωτιά που εκδηλώθηκε στην Καβάλα, στις 15-8-1985. Ήταν η μέρα που ο ήλιος χάθηκε, όπως λένε οι ντόπιοι, οι οποίοι ακόμα θυμούνται αυτή τη μεγάλη καταστροφή. Η Τραϊφόρου είχε δυσκολίες να βρει οπτικά υλικά για τις φωτιές και περιορίστηκε σε συνεντεύξεις αυτόπτων μαρτύρων και παραγόντων της περιοχής. Το αποτέλεσμα είναι ένα ρεπορτάζ πολύ φτωχό. Θα μπορούσε να βάλει κάποιες φωτογραφίες που θα θύμιζαν αυτά τα γεγονότα και που θα άφηναν τη φαντασία μας να ταξιδέψει.

Η Stanka Gjuric, από την Κροατία, φέρνει την ταινία «Ubojite misli», στην οποία με πολύ απλό τρόπο μας βάζει στη βία του πολέμου. Πρωταγωνιστής είναι ένας σκύλος που έχει τρομοκρατηθεί από τους ήχους του πολέμου, με αποτέλεσμα να τρομοκρατείται από κάθε θόρυβο που ακούει. Η Gjuric είναι ποιήτρια και έχει σκηνοθετήσει τις πρώτες της ταινίες μικρού μήκους. Μέσα στο φιλμικό της έργο περνά την ποιητική φόρμα και έχουμε μια μετάφραση της πραγματικότητας, με τον πιο ελεύθερο και ποιητικό τρόπο.

Εντύπωση, όμως, μας έκανε η ταινία «Η συνοικία με τα κόκκινα φώτα και τα γκράφιτι» («Red light district graffiti»), της Kasumi Hiroaka. Έχουμε μια συνοικία όπου ζουν και εργάζονται πόρνες. Εκεί δρα ένας που κάνει περιπολίες, δημιουργώντας, συγχρόνως, γκράφιτι. Έχουμε τη δράση των πορνών, η οποία θυμίζει θέατρο, μάλιστα παραδοσιακό ιαπωνικό θέατρο, και τη δράση του γραφίστα. Και στις δύο περιπτώσεις ο χώρος και τα σχεδιασμένα σχήματα περιορίζουν την ελεύθερη κίνηση των ανθρώπων. Η αλλοτρίωση είναι εμφανής και η καταπίεση μας δίνει την έννοια του ψυχολογικού και κοινωνικού αδιεξόδου αυτών των γυναικών. Το θέατρο και η ζωγραφική μπορεί να είναι παραδοσιακές, παίρνουν όμως μια νέα, μοντέρνα μορφή σε αυτό το έργο, μέσα από το μοντάζ, δίνοντας μια άλλη άποψη για την πραγματικότητα. Μια εξαιρετική ταινία που ολοκληρώνεται στο μοντάζ.

ΟΙ ΑΛΛΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ

Ο Thierry Berrod φέρνει την ταινία «Το παιχνίδι της αράχνης» («Spider game»), γαλλική παραγωγή. Εξετάζεται ο κόσμος της αράχνης, από πολλές διαφορετικές απόψεις, όπως οι μάχες και ο ευεργετικός ρόλος τους στην καλλιέργεια. Η απλή αναφορά πολλές φορές αποκτά ανεκδοτολογικό χαρακτήρα και ξεφεύγει προς το φανταστικό.

Μονόπλευρη κριτική έχουμε στην ταινία της Andrea Nix Fine και του Sean Fine, «Πόλεμος/χορός» («War/dance»), παραγωγή των ΗΠΑ. Το θέμα της είναι ο εμφύλιος πόλεμος στην Ουγκάντα. Ο στρατός και οι αντάρτες συγκρούονται. Στην ταινία βλέπουμε τα παιδιά σε ένα στρατόπεδο προσφύγων που προσπαθούν να κερδίσουν ένα διαγωνισμό μουσικής, για να ξεπεράσουν τα δεινά του πολέμου και της απώλειας των συγγενικών τους προσώπων. Εδώ έχουμε το ρόλο των Ηνωμένων Εθνών να είναι ευεργετικός, ο στρατός να προστατεύει και η μουσική να προσπαθεί να απαλύνει τον πόνο και να λύσει το πρόβλημα. Ο ρομαντισμός και η μονοδιάστατη κριτική δεν βοηθούν καθόλου στην αντίληψη του θέματος.

Μια πολύ δυνατή ταινία φέρνουν οι Toner και Barak Heymann. Η δουλειά τους, «Γέφυρα πάνω από το Ουάντι» («Bridge over the Wadi») μας βάζει αμέσως στο θέμα: η συνύπαρξη των Παλαιστινίων και των Ισραηλινών στο ίδιο μέρος. Εδώ έχουμε αυτή τη συνύπαρξη στους μαθητές σε ένα σχολείο. Αυτή είναι δύσκολη, υπάρχουν διαφορετικές αντιλήψεις για τα ίδια θέματα τα οποία είναι σχετικά πρόσφατα. Ο πόλεμος μεταξύ των δύο πλευρών μαίνεται ακόμα και σήμερα, όμως τώρα η ανάγκη για ειρήνη είναι προφανής. Βλέπουμε τις μονοδιάστατες απόψεις και των δύο πλευρών που μας οδηγούν στον περιορισμό της ελευθερίας του ανθρώπου. Όσο η υπόθεση της ταινίας εξελίσσεται τόσο βλέπουμε τα αδιέξοδα και την ανάγκη για διάλογο από τις δύο πλευρές. Στο τέλος γίνεται κατανοητό ότι χωρίς αλλαγές στην κοινωνία δεν μπορεί να λυθεί αυτό το θέμα, οπότε ο ρομαντισμός που υπήρχε στην αρχή της αντικαθίστανται με την ανάγκη για επαναστατικές αλλαγές.

Γιάννης Φραγκούλης

ECOFILMS 2008 - ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΣΤΗ ΡΟΔΟ